bum czakalalka

FRANCKSTEINENSI SACRIS CONCIONIBVS DESTINATVM EST. RENOVATA HIC QVOQVE CRUCIFIXI IMAGO, TEMPLUM PRAETERA DEALBATIONE NEC NON SEDILIBVS CIRCVM SVGGESTVM NOVIS EXORNATVM EST. IDQVE CVR CHRISTOPHORI FORSTERI ET AVGVSTINI KLENER TEMPLI AEDILIVM. DEO OPTIMO, MAXIMO, TRINO ET VNI, DOCENDI, PROPAGANDI SALVTIFERI VERBI ERGO HOC SVGGESTVM POSITVM, REMPVBLICAM FRANCOSTANAE AD MINISTRANTIBVS VIRIS.”[1]

W zaplecku ambony mamy niszę zwieńczoną muszlą. Flankujące ją pilastry zakończone są głowicami w formie rzeźbionych głów kobiet w chustach. Pomiędzy nimi rzeźbiona uskrzydlona głowa aniołka.

W podporze kazalnicy niespotykane w tej części Europy przedstawienie anioła unoszącego Habakuka ze strawą dla Daniela uwięzionego w lwiej jamie. U stóp Habakuka leży lew, on sam jest przedstawiony jako przysadzista postać  z wielką głową, brodą, bujnymi włosami i szeroką twarzą. W prawej opuszczonej ręce trzyma dzban, lewą zaś unosi do góry niejako obejmując anioła, który klęczy obok niego na wysokim postumencie podpierając się lewa ręką, a prawą trzymając Habakuka za włosy. Rzeźby są bardzo dynamiczne i wyraziste. Ostro łamane fałdy szat podkreślają wrażenie ruchu.

Całość konstrukcji wieńczy rozbudowany i bogaty baldachim. Daszek ma formę ośmioramiennej gwiazdy. Na nim znajduje się glorieta, wewnątrz której umieszczony jest Chrystus na krzyżu. Glorietę otaczają cztery personifikacje cnót, z czego trzy można zidentyfikować (Fides, Spes, Caritas). Nad nią góruje, podtrzymywana przez pęk wolut, grupa rzeźbiarska- fragment Przemienienia na górze Tabor- Mojżesz, Chrystus i Eliasz. Całość zdobi obfita dekoracja ornamentalna, rozetki i fryzy o motywach geometrycznych czy też wolich oczu.[2]

Znaczenie programu ideologicznego ząbkowickiej ambony jest

---

[1] Z inskrypcji dowiadujemy się, iż ambona została ufundowana w 1619 roku przez rade miejską, z baronem Mikołajem na czele. Baron jest tu jedyną osobą zwierzchnią. Nie wymienia się żadnego króla ani cesarza, któremu podlegli by się czuli mieszkańcy.  Inskrypcja wymienia konsulów oraz pastora, który poświęcił kazalnicę, która miała służyć przemawianiu. Wtedy też w kościele bieli się ławy i pojawił się nowy krucyfiks. Mamy więc do czynienia z czymś na kształt niewielkiego remontu. Na końcu inskrypcji zwrot do Boga w Trójcy Jedynego  z prośbą o siły w posłudze ząbkowiczanom.

[2] Opis na podstawie katalogu J. Pokory; Pokora, Jakub: Sztuka w służbie reformacji. Śląskie ambony 1550- 1650, Warszawa, 1982, s. 278- 279